خسارات و زیان‌های ناشی از جنگ به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی

شرایط جنگی اواخر خرداد تا اوایل تیر ماه سال ۱۴۰۴ که به دنبال تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا به خاک کشورمان به وجود آمد و مواردی از حمله به واحدهای تولیدی را در برداشت این سوال را پیش می‌آورد که آیا خسارات مستقیم ناشی از جنگ به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی پذیرفته می‌شود یا خیر؟

همچنین شرایط جنگی ممکن است با تخریب زیرساخت‌ها و توقف فعالیت‌های اقتصادی منجر به کاهش سرمایه‌گذاری، از بین رفتن مشاغل، قطع دسترسی به بازارهای جهانی و محدودیت‌های تجاری، اختلال در زنجیره تامین و مواجه سازی کسب و کارها با کمبود مواد اولیه و در نهایت ضرر و زیان برای کسب و کارها گردد.

در نوشتارهای پیشین انواع هزینه های قابل کسر از مالیات مودی را توضیح دادیم. با توجه به شرایط به وجود آمده در ماه اخیر، در این نوشتار به بررسی خسارات وارده و هزینه های به وجود آمده ناشی از جنگ به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی را بررسی کردیم.

هزینه های قابل قبول مالیاتی چه هزینه هایی هستند؟

بنابر قانون مالیاتهای مستقیم و دیگر قوانین، مانند قانون برنامه سوم توسعه کشور، بعضی از هزینه‌های مالیات دهنده (مودی) می‌توانند از میزان درآمد مشمول مالیات وی کسر شوند.

بدین جهت که مالیات دهنده(مودی) پیش از این به نحوی از انحا این هزینه ها را به دولت پرداخت کرده است و یا اینکه به دلیل شرایط ویژه مودی، دولت مبلغی از درآمد مشمول مالیات او را کسر کرده و از آن چشم پوشی می‌کند.

ضرر و زیان مستقیم در هزینه های قابل قبول مالیاتی

برابر بند ۹ ماده ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم، خساراتی که به دارایی و اموال شرکت و بنگاه اقتصادی وارد شده باشد به چهار شرط به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی شناخته شده است.

این چهار شرط عبارت اند از:

۱. قطعی بودن خسارت وارده

۲. مشخص بودن میزان خسارت وارده

۳. جبران نشدن خسارت وارده از سوی اشخاص دیگر

۴. مسئول نبودن اشخاص دیگر در جبران خسارت

با توجه به اینکه در شرایط جنگی اخیر ممکن است بر اثر حمله دشمن محل کارگاه یا ماشین آلات یا تجهیزات یا مواد اولیه یا کالای تولید شده آماده فروش به طور مستقیم مورد هدف قرار گرفته و آسیب دیده باشد، خسارت وارده مشمول بند ۹ ماده ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی قرار می‌ گیرد.

فعالان اقتصادی و اشخاص خسارت دیده در جنگ بایستی نسبت به تشکیل پرونده برای مستندسازی خسارت وارده اقدام نمایند.

گزارش پلیس و مراجعی همانند فرمانداری و بخشداری، آتش نشانی از جمله مستنداتی است که برای قطعی بودن ورود خسارت لازم است.

درباره میزان خسارت بایستی نظر کارشناس رسمی دادگستری دریافت گردد.

با توجه به اینکه در شرایط جنگی خسارت توسط دشمن وارد شده، دو شرط دیگر این ماده مشتمل بر بند ۳ و ۴ بالا نیاز به اثبات ندارد.

ممکن است برای شما نیز سوال گردد که در صورت جبران خسارات وارده از سوی شرکتهای بیمه آیا همچنان این خسارات را می‌توان هزینه قابل قبول مالیاتی شمرد یا خیر؟

در پاسخ بایستی گفت که اولا اکثر بیمه نامه ها خسارات ناشی از جنگ را تحت پوشش ندارند و ثانیا در صورتی که بیمه نامه‌های تهیه شده استثنائا زیانهای وارده از جنگ را جبران نمایند این زیانها تا میزان جبران توسط بیمه از هزینه های قابل قبول مالیاتی شمرده نمی شوند.

زیانهای غیر مستقیم در هزینه های قابل قبول مالیاتی

در قسمت نخست توضیح دادیم که خسارت‌های مستقیم ناشی از جنگ که به اموال و دارایی‌های شرکت و کسب و کار وارد شود با شروطی که بیان شد به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی شناخته خواهد شد.

در این قسمت می‌خواهیم به زیان‌های ناشی از جنگ به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی بپردازیم.

بدیهی است که زیان ناشی از جنگ با خسارت مستقیم وارد به اموال و دارایی‌ها یک کسب و کار متفاوت است. زیان‌های ناشی از جنگ ممکن است در زمان جنگ و حتی در بعد از زمان جنگ نیز ادامه داشته باشد. همانند کاهش فروش، کمبود مواد اولیه، و… .

ضرر و زیانهای مندرج در دفاتر مالی

بند ۱۲ ماده ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم بیان داشته است که زیانهای شرکت‌ها و کسب و کارها پس از آنکه به دفاتر آنها رسیدگی و محرز شد از درآمد همان سال یا سال‌های بعد با شرایط زیر استهلاک پذیر است:

اولا این ضرر و زیان باید در دفاتر و صورتهالی مالی بنگاه اقتصادی ثبت و مستند سازی شود. در نتیجه ضرر و زیان وارده به عملکرد شرکت در سالهای بعد پس از رسیدگی به اظهارنامه ابرازی قطعی می شود.

ثانیا بایستی اثبات نمود که ورود زیان ابرازی رابطه مستقیمی با شرایط جنگی به وجود آمده داشته است. در واقع این ضرر و زیان تا زمانی قابل قبول است که که در شرایط جنگی و ناشی از آن وارد شده باشد.

اگر برای هلدینگ یا شرکت خود به مشاوره مالیاتی، وکیل مالیاتی، تنظیم اظهارنامه مالیاتی و یا تنظیم لوایح دفاعیه مالیاتی نیاز دارید یا به برگزاری کارگاه اختصاصی آموزشی و یا دوره‌ آموزشی مالیاتی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان مرتبط با موضوع این نوشتار علاقه‌ دارید می‌توانید درخواست خود را با شماره‌ همراه ۰۹۹۱۲۷۶۷۸۶۲ (روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۸) و تلفن ثابت ۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۸۸۳۲۳۲۷۹ (روزهای غیرتعطیل شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۷) در میان بگذارید.